Úrgangur verður að orku
Samkvæmt skýrslu sem Resource International ehf. vann fyrir Íslenska Gámafélagið árið 2019 voru u.þ.b. 220 þúsund tonn af úrgangi urðuð á Íslandi árið 2017. Urðun er í eðli sínu ekki sérstaklega umhverfisvænt úrræði, þar sem úrgangurinn hverfur ekki, heldur aðeins úr augsýn og má líkja urðun við að sópa rusli undir teppi
Þessi 220þ tonn af úrgangi hefði verið hægt að senda úr landi í brennslu til orkunýtingar, þrátt fyrir að efnið tapist þá úr hringrásarhagkerfinu. Með slíkri orkunýtingu væri heildarkoltvísýringssparnaðurinn 192,5 þúsund tonn af CO2-ígildum. Þar af væri 105 þúsund tonna CO2-ígilda sparnaður við að skipta út kolum sem orkugjafa.
Í stóra samhenginu hefði mátt spara um meðaltals koltvísýringslosun u.þ.b. 107 þúsund bíla á ársgrundvelli með brennslu, í stað þess að urða úrganginn.
Önnur úrræði við meðhöndlun úrgangs eru til staðar, og í 7.gr. laga 55/2003 um meðhöndlun úrgangs má finna þá forgangsröðun sem leggja skal til grundvallar:
a. úrgangsforvarnir, lágmörkun úrgangs
b. undirbúningur fyrir endurnotkun,
c. endurvinnsla,
d. önnur endurnýting, t.d. orkuvinnsla, og
e. Förgun, - t.d. urðun eða brennsla án orkunýtingar
Töluverðar umbætur hafa orðið á meðferð úrgangs undanfarin ár hjá hinu opinbera og má nefna nýjan rammasamning um úrgangsþjónustu sem tók gildi 21.02.2022 þar sem samið var við Íslenska Gámafélagið um endurvinnslu og sorphirðu fyrir A-hluta stofnanir og aðra rammasamningsaðila á stór-höfuðborgarsvæðinu. ÍGF sér því um að koma úrgangi frá samningsaðilum og setja það í umhverfislega ábyrgari farveg hringrásarhagkerfisins.
Mikill orkuskortur er um þessar mundir í Evrópu og eftirspurn eftir úrgangshráefni frá Íslandi til orkunýtingar hefur vaxið, sem eykur um leið fjárhagslegan hvata til að flytja úrgang úr landi í orkubrennslu.
Á síðasta ári flutti ÍGF út tæp 20 þúsund tonn af almennu sorpi til DK í brennslu til orkunýtingar. Heildar kolefnissparnaður árið 2022 var 17.500.000 kg CO2/tonn, en orkan sem hlaust af því að brenna og framleiða orku á vistvænni hátt nýttist 3.505 heimilum í Danmörku það árið.